زبان و فرهنگ
مریم سادات فیاضی
چکیده
هویت قومی راهکاری است برای درکِ نیاز فرد به ابراز موجودیت در مواجهه با آنچه هویتش را تهدید میکند (واینرایش، 1988) و طبقات اجتماعی برآیند مقولهبندی فرد است بر اساس مؤلفهای خاص. پژوهش پیشرو به بررسی نقش مقولهبندی به عنوان ابزاری شناختی در هویتسازی قوم گیلک میپردازد و بر آن است که مشخص کند چگونه عضویتِ سطح پایه بازتابانندة ...
بیشتر
هویت قومی راهکاری است برای درکِ نیاز فرد به ابراز موجودیت در مواجهه با آنچه هویتش را تهدید میکند (واینرایش، 1988) و طبقات اجتماعی برآیند مقولهبندی فرد است بر اساس مؤلفهای خاص. پژوهش پیشرو به بررسی نقش مقولهبندی به عنوان ابزاری شناختی در هویتسازی قوم گیلک میپردازد و بر آن است که مشخص کند چگونه عضویتِ سطح پایه بازتابانندة نوع نگرش یک قوم به مقولة خوراک است و این مقولهبندی چگونه به تقابل خود و دیگری راه میبرد. گزینش ضربالمثلهای گیلکی در حوزة خوراکیها به عنوان دادههای پژوهش، به خاطر اهمیت نقش این پارههای زبانی است در مقام مؤلفۀ جداییناپذیر فرهنگ عامه و بیانگر رویکردهای قومی. این ضربالمثلها به روش میدانی گردآوری و با استناد به آراء رُش (1975) تحلیل شدهاند. یافتههای پژوهش حاکی از این است که گیلانیهای جلگهنشین، که «پلو» قوت غالب آنها را تشکیل میدهد، هویت خود را با آن تعریف میکنند و برای این منظور، ضمن مقولهبندی خوراکی در دو مقولة کلی «نان» و «پلو» از راه تقابل این دو، به مقولهبندی خود و دیگری میرسند.«پلو» به عنوان مؤلفهای هویتساز، میزان تعلق اجتماعی یک گیلک را به گروه تعیین میکند.
